p1مه شو: پسوریازیس، یک مشکل شایع پوستی است که در حدود 2 درصد از انسانها درگیر آن هستند. این بیماری در زنان و مردان به یک میزان روی می دهد و در هر سنی امکان دارد پدیدار گردد. ایجاد و درمان آن به صورت غیر قابل پیش بینی می باشد.

پوست یک ارگان پیچیده است که از چندین لایه تشکیل شده است. لایه بیرونی یا اپیدرم، شامل سلول هایی است که در قسمت زیرین شکل گرفته و سپس به سمت سطح حرکت می کنند و در حال حرکت، کم کم شروع به تغییر کرده و بالأخره قبل از اینکه از سطح، جدا شده و بریزند، می میرند. این سفر بطور معمول، 3 تا 4 هفته طول می کشد.

در عارضه پسوریازیس، این جریان و حرکت به طور چشمگیری در پوست فرد مبتلا افزایش می یابد؛ به طوری که سلولها در عرض کمتر از 3 تا 4 روز شکل گرفته و سپس می ریزند. دلیل این امر هنوز کاملا مشخص نیست.

پسوریازیس بیشتر در افرادی دیده می شود که در خانواده خود این بیماری را دارند؛ در واقع، این یک بیماری ارثی یا ژنتیکی است. با این حال؛ اغلب، علل ایجاد آن را عوامل خارجی مانند عفونت گلو، استرس، جراحت و یا آسیب های پوستی می دانند.

معمولا نور آفتاب باعث بهبود پسوریازیس می شود اما گاهی اوقات نیز باعث بدتر شدن آن می گردد. مصرف بالای الکل و سیگار می تواند باعث بدتر شدن این عارضه شود. هیچ رابطه ظاهری بین رژیم غذایی و پسوریازیس وجود ندارد.

پوست افراد مبتلا به پسوریازیس، دچار خارش شده و گاهی ممکن است دچار ترک و یا شکاف نیز گردد که بسیار هم دردناک است. در برخی افراد نیز، این عارضه باعث سفت و دردناک شدن مفاصل می شود که این امر می تواند به دلیل نوعی از ورم مفاصل مرتبط با پسوریازیس به نام آرتروپاتی پسوریاتیک باشد. مفاصل انتهای انگشتان دست و پا معمولا دچار این آسیب می شوند.

ضایعات و زخم های پسوریازیس که اغلب به عنوان پلاک شناخته شده اند، به رنگ صورتی یا قرمز هستند اما با پوسته های سفید نقره ای پوشیده شده اند. آنها دارای اشکال و اندازه های مختلفی هستند و مرز مشخصی با پوست اطراف خود دارند. گاهی اوقات این عارضه، در قسمت های آسیب دیده پوست مثلا جایی که با چاقو بریده شده و یا خراش پیدا کرده است، به وجود می آید.

بر روی سر، این پوسته ها به طوری روی هم انباشته می شوند که رنگ قرمز زمینه ای آنها به سختی دیده می شود اما در مقابل، در بدن مثلا در چین خوردگی های موجود در زیر بغل و کشاله ران، مناطق قرمز به خوبی قابل رؤیت هستند اما به ندرت پوسته پوسته می شوند.

شدت و زمان این عارضه، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در زمان خفیف بودن آن، ممکن است فقط 2 پلاک وجود داشته باشد ولی زمانی که شدت آن افزایش می یابد، تعداد پلاک ها بسیار زیاد خواهد شد. پلاک های موجود بر روی پوست می تواند انواع مختلفی داشته باشد:

1- رایج ترین نوع آن، پلاک مزمن پایدار پسوریازیس است. این پلاک ها به طور متقارن، اغلب در زانو، آرنج، تنه و پوست سر ظاهر می شوند اما احتمال دارد در هر قسمت دیگری از بدن نیز پدیدار گردند.

2- نوع دیگر، پسوریازیس خالدار است. این عارضه بیشتر در بچه ها دیده می شود و گاهی به علت گلودرد به وجود می آید. تکه های خال خال پسوریازیس معمولا کوچک (اغلب کمتر از 1 سانتی متر) اما متعدد هستند.

3- در پسوریازیس بی ثبات، پلاک های پسوریازیس گوشه ها و لبه های تیز و مشخص خود را از دست می دهند، بزرگ می شوند و گاهی بهم می پیوندند. پلاک های جدید نیز، ظاهر می شوند. بعضی اوقات تمام پوست قرمز می شود. پسوریازیس ناپایدار باید با یک آماده سازی ملایم درمان گردد زیرا احتمال دارد با درمان های قوی تر، شدت آن بیشتر شود.

دو نوع پسوریازیس کورکی و چرک دانه ای وجود دارد:

1- اولین و شایع ترین آن، تنها در کف دستها و پاها، جایی که قسمت های قرمز رنگ، شامل ترکیبی از جوش و کورک های جدید حاوی چرک و زرد رنگ و کورک های قدیمی تر، خشک و قهوه ای می باشد. این عارضه، اغلب به درمان جواب کمی می دهد.

2- نوع دیگر پسوریازیس کورکی که بسیار متفاوت تر و گسترده تر می باشد، عارضه ای است که می تواند هر قسمتی از پوست را تحت تأثیر قرار دهد و شدت آن بسیار بیشتر است.

در این عارضه تغییرات بیش از حد در ناخن ها کاملا قابل مشاهده هستند. این تغییرات در نیمی از افراد مبتلا به پسوریازیس دیده می شود که قابل توجه ترین آنها عبارتند از:

1- سوراخ و یا حفره های نامنظم (دندانه) در سطح ناخن

2- قسمت های تغییر رنگ یافته مدور در زیر ناخن ها

3- جدا شدن صفحه ناخن از بستر زیرین آن

4- ضخیم شدن ناخن ها

پسوریازیس معمولا راحت شناخته می شود و به ندرت به بیوپسی نیاز است. اگر یک گلودرد باعث یک حمله پسوریازیس شده باشد، پزشک شما ممکن است از گلویتان یک سواب بگیرد تا از وجود باکتری موسوم به beta-haemolytic streptococci آگاه گردد. اگر این باکتری وجود داشته باشد، استفاده از یک دوره آنتی بیوتیک مؤثر خواهد بود.

اگر از درد مفاصل رنج می برید، احتمالا پزشک یک آزمایش خون می گیرد تا از آرتریت روماتونید (رماتیسم مفصلی) جلوگیری کند. چنانچه شما چندین مفصل ملتهب یا حساس داشته باشید، باید تحت نظر یک روماتولوژیست، متخصص بیماری های مفصلی قرار گیرید.

آیا پسوریازیس قابل درمان است؟

خیر. با این وجود، درمان به منظور کنترل نشانه ها و علایم معمولا مؤثر است. پوست کمتر پوسته پوسته می شود و گاهی ممکن است کاملا طبیعی به نظر برسد. به هر حال، حتی اگر پسوریازیس پس از درمان از بین برود، احتمال بازگشت آن وجود دارد. این امر ممکن است تا سالها اتفاق نیفتد اما گاهی اوقات نیز در عرض چند هفته باز می گردد.