رتبه بندی معلمان دغدغه‌ای دیگر در حوزه آموزش و پرورش است که پس از گذشت حدود ۱۰ سال از تصویب آن اکنون تصویب لوایح آن در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است.طرح  رتبه‌ بندی معلمان از اقداماتی است که در وهله اول برای ارتقای کیفیت آموزشی و سپس در راستای بهبود وضعیت معیشت معلمان در نظر گرفته شده است.طرح رتبه بندی معلمان  یکی از طرح های پر سرو صدای این روزها در مجلس است . زیرا با انجام طرح رتبه بندی معلمان حقوق معلمان افزایش چشمگیری خواهد داشت. در ادامه به برسی رتبه بندی معلمان می پردازیم.

با کش وقوس‌های فراوان و پس از گذشت ۱۲ سال، رتبه‌بندی معلمان بالاخره از امروز آغاز شد. معلمان و فرهنگیان می‌توانند مدارک لازم را در سامانه مربوطه بارگذاری کنند. مطالبه‌ای که سال‌ها به طول انجامید و بلاتکلیف ماند تا بالاخره دولت سیزدهم آن را عملی کرد. وزیر آموزش و پرورش علت معلق ماندن طرحی مهم در سیستم آموزشی کشور را، مشمول نشدن ۸ گروه از معلمان دانست که اکنون طرح رتبه بندی ۸۶۰ هزار معلم را در بر می‌گیرد. اینکه این طرح چه میزان اثربخش و کارآمد است، به معیشت و پیشرفت معلمان کشور کمک می‌کند. هنوز برای خیلی از کارشناسان و فرهنگیان در هاله‌ای از ابهام است.

دولت مهلتی یک ماه و نیمه برای اجرای تمامی فرآیند رتبه‌بندی از جمله تعیین درجه علمی و حقوق آنها مشخص کرده است. بنابراین در نیمه مهرماه امسال باید منتظر عملی شدن کامل این طرح باشیم. در این فاصله سازمان برنامه و بودجه نیز مبلغی را به عنوان علی‌الحساب در اختیار وزارتخانه قرار داده تا پیش از اجرای نهایی طرح یاد شده، مبالغی برای معلمان علی‌الحساب فعلا در پایین‌ترین سطح رتبه‌بندی پرداخت تا مبالغ قطعی نیز به حساب معلمان واریز شود. همچنین اولین قدم اساسی در راستای ایجاد سند تحول بنیادین دگرگونی در مرکز ثقل آموزش و پرورش یعنی همان تربیت معلمان است که با رتبه بندی عملی شد. درباره کم و کیف رتبه بندی و حواشی اخیر آن با رحمت الله نوروزی نماینده مجلس یازدهم گفتگو کردیم که در ادامه می خوانید.

امید در آموزش کشور جاری شد

رحمت الله نوروزی نماینده مجلس یازدهم درباره ۸ گروه از معلمانی که شامل رتبه بندی نشده اند اظهار کرد: قرار بر این که نمایندگان این موضوع را اصلاح و ابلاغ کنند. اکنون ۴۶۰ هزار معلمی که این طرح شامل حالشان نشده شامل رتبه‌بندی شده اند و با اجرای آن روح امید در دستگاه تعلیم و تربیت ایجاد خواهد شد. با سیاست انقباضی نباید با معلمان برخورد شود، چرا که بر اساس دیدگاه بنیانگذار انقلاب و رهبر معظم این شیوه مورد نقد است. همانطور که رهبر انقلاب آموزش و پرورش را دستگاه تحول‌گرا و سنگ‌بنای دگرگونی آینده نظام دانستند، نباید به آموزش و پرورش نگاه مصرفی و هزینه‌ای داشت، چرا که این ارگان هزینه اضافه ای بر دوش دولت ندارد بلکه برای جامعه سازنده و کارآمد محسوب می شود.

تاثیر رتبه‌بندی بر حقوق و معیشت معلمان

نوروزی رتبه بندی را بر حقوق و معیشت معلمان تاثیرگذار دانست و گفت: معلمی که بار تعلیم و تربیت را بر دوش دارد، نباید دغدغه معیشت داشته باشد و از طرف دیگر باید زمینه تشویق و پاداش برای آنها مهیا شود. معلمی که به طور هفتگی، ماهانه و فصلی در کلاس درس حضور دارد باید شایسته و در خور شان خود تشویق شود. همچنین برای فرهنگیان و معلمانی که مقاله ارائه و پژوهش‌ انجام می‌دهند نیز باید رقابت صحیح در تعلیم و تربیت ایجاد شود. طرح رتبه‌بندی معلمان بهترین ابزار و وسیله‌‌ای‌ است که هم فعالیت‌های آموزشی فرهنگی ارتقا پیدا می‌کند و هم دغدغه معیشتی معلمان رفع می‌شود.

او در خاتمه عملکرد وزیر آموزش و پرورش را مورد انتقاد قرار داد و بیان کرد: نمایندگان مجلس انتظار بیشتری از او داشتند و انتظار میرفت بسیار قوی تر از اینها ظاهر شوند. اقدامات اساسی باید در این وزارتخانه انجام می‌گرفت که هنوز محقق نشده و پایین‌تر از سطح توقعات مجلسی‌ها است.

واریز ۱۱ میلیون به حساب معلمان

لازم به ذکر است که سید مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه روز گذشته مدعی شد که در تلاش هستیم این ماه مبلغ ۱۱ میلیون تومان برای ۱۱ ماه گذشته به معلمان به صورت علی‌الحساب پرداخت کنیم تا احکام رتبه‌بندی آماده شود. این مبلغ علی‌الحساب سرانه حدود یک میلیون تومان به ازای هر ماه است؛ شش ماه از سال قبل بوده و پنج ماه هم در سال جاری است که مجموعاً ۱۱ ماه می‌شود.

قانون رتبه‌بندی معلمان بالاخره پس از کش و قوس‌های فراوان قرار است که امروز اجرا شود. به گفته وزیر آموزش و پرورش، تمامی فرآیند اجرای رتبه‌بندی برای هر کدام از معلمان، از تعیین رتبه تا حقوق در ۴۵ روز انجام خواهد شد. بر اساس گزارش‌های اخیر، سامانه آیین رتبه‌بندی برای آن دسته معلمانی که مشمول می‌شوند از امروز جهت بارگذاری مدارک در دسترس است. اینکه بالاخره پس از ۱۲ سال ابهام معلمان به نتیجه رسیده است و معلمان بر اساس چارچوب و قوانین مشخص رتبه‌بندی می‌شوند، امیدواری این قشر را برانگیخته است. با همه این تفاسیر باید دید اجرای طرح مذکور چقدر به معیشت معلمان کمک می‌کند. ابهامات بسیاری نیز درباره تعیین تکلیف ۸ گروه خارج‌ شده از آیین نامه نیز وجود دارد. به نتیجه رسیدن قانون رتبه بندی بسیار حائز اهمیت است؛ البته پس از سال‌های متمادی ابهام و انتظار، آنچنان دور از انتظار هم نبود. درباره کم و کیف احتمالی اجرای رتبه‌بندی معلمان گسترش‌نیوز، با مهرداد ویس کرمی عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی گفتگو کرد که در ادامه می‌خوانید.

ویرایش چندین مرتبه‌ای آیین‌نامه کار را به درازا کشاند

مهرداد ویس‌کرمی عضو کمیسیون مجلس در ابتدا اظهار کرد: آیین نامه‌ای که نوشته می‌شود، پس از تایید شورای نگهبان، دولت مفاد آن را اجرایی می‌کند. در جریان رتبه‌بندی نیز ۲ نفر از اعضای کمیسیون به نمایندگی از دیگر نمایندگان مامور شدند که به ادامه کار نظارت کنند. موضوع آیین‌نامه آنقدر طولانی شد که ۲۵ مرتبه ویرایش شد. بنابراین به دلیل امور دیگر کمیسیون، مثل مسائل کشوری و حوزه انتخابی، موضوع آیین‌ رتبه‌بندی معلمان به نمایندگان مورد تایید کمیسیون سپرده شد و دیگر نمایندگان از جزئیات و عاقبت آن اطلاعی ندارند.

ویس کرمی در ادامه افزود: بعضی از مصوبات آیین نامه با قانون سازگار نبود که کمیته تطبیقی (کمیته اتفاق مجلس) پس از بررسی‌های متمادی به این نتیجه رسیدند که مواردی با قانون همخوانی ندارد و در نهایت دولت آن ها را اصلاح کرد. سازمان برنامه و بودجه و امور استخدامی کشور به دلیل برنامه‌های مربوط به استخدام و بحث تبدیل وضعیت در تنظیم آیین نامه دخیل و صاحب نظر بوده‌اند. بنابراین با توجه به کل شرایط یاد شده آیین نامه موجود، به عنوان ماحصل نهایی تصویب شد.

افزایش حقوق قابل توجه در گروه تلاش‌های بیشتر معلمان

او میزان افزایش حقوق معلمان را متناسب با رتبه تعیین‌ شده دانست و گفت: نمی‌توان دریافتی معلمان را  به صورت دقیق مشخص کرد. اگر معلمان بتوانند رتبه مورد قبول را به‌دست بیاورند، حقوق متناسب با رتبه خود را دریافت می‌کنند. در قانون نیز پیش‌بینی شده هر معلمی که در رتبه ۱ تا ۵ قرار می‌گیرد، پس از آن با توجه به رتبه چه میزان به حقوق آنها اضافه می‌شود. این در حالی است که بسیاری از معلمان در رتبه پایین قرار می‌گیرند. صحت این پیش‌بینی تا زمان اجرای کامل رتبه‌بندی و به دلیل طولانی بودن فرآیند در هاله‌ای از ابهام است. ابتدا باید مدارک افراد بارگذاری و سپس اعمال شود. پس از آن در معرض نظر ذینفعان قرار می‌گیرد که اگر اعتراضی داشتند بررسی می‌شود.

ویس کرمی ادامه داد: حقوق  فرد به فرد با یکدیگر فرق می‌کند بنابراین برآورد آن، برای مجلس کار آسانی نیست. شاید در حدود ۲ تا ۵ میلیون تومان به حقوق معلمان اضافه شود. البته که این موضوع نیز باز هم بستگی به رتبه معلمان دارد. اگر در رتبه ۵ قرار گیرند حقوقشان بسیار بالاتر می‌رود. البته لازم به ذکر است با توجه به شرایط و قوانینی که قرار دادند، ممکن، معلمی نتواند چنین رتبه‌ای را به‌ دست آورد.

بدهی دولت به معلمان هر چه زودتر پرداخت شود

عضو کمیسیون آموزش مجلس ضمن اشاره به بارگذاری مدارک خاطرنشان کرد: در حال حاضر مرحله‌ای است که باید اسناد و مدارک معلمان تهیه شود، طبق فرمول و جدولی که تهیه شده امتیاز‌ها باید وارد آن شود و شاخص‌ها تعیین شود تا بتوانند رتبه را اعلام کنند. بقیه ماجرا اعداد  و ارقامی است که در یکدیگر ضرب می‌شوند. برای مثال تعداد امتیاز و نمره‌ای که معلمان کسب می‌کنند، در فوق العاده آن ضرب و به حقوق معلمان اضافه می‌شود. رتبه‌بندی از شهریور ۱۴۰۰ محاسبه و معتبر است. مبالغی که به معلمان پرداخت نشده، دِینی به گردن دولت محسوب می‌شود.

رتبه‌بندی منجر به افزایش کیفیت آموزش می‌شود

ویس‌کرمی درباره تاثیر رتبه‌بندی معلمان بر کیفیت سیستم آموزشی کشور تصریح کرد: تلاش کمیسیون آموزش بر این بود که کیفیت آموزش کشور بالا رود و مقداری نیز به وضعیت معیشتی معلمان کشور کمک شود. اگر رتبه‌بندی، درست اجرا شود، در بحث کیفیت آموزش اثر دارد.  معلمان در رتبه‌بندی باید تلاش کنند شاخص‌هایی را ارتقا دهند. اگر معلمی در رتبه یک قرار می‌گیرد باید حتما تلاش کند که شاخص‌های خود را افزایش دهند و در مرحله بعد به رتبه بعدی برسد. برای این امر چند سالی نیز زمان دارند. بجز استثناهایی مانند استعدادهای درخشان، در بقیه موارد این موضوع باعث می‌شود معلمان، تلاش‌های مضاعفی به جز تدریس، ‌برای ارتقای خود انجام دهند. این موضوع به افزایش کیفیت آموزش منجر می‌شود. منتها باید در عمل نیز پس از چندسال ارزیابی، شاهد تغییرات آن‌ها باشیم.

چالش‌ها به نتیجه می ارزید

او در خاتمه افزود: با توجه به شرایط اقتصادی و تورم اخیر افزایش مختصر حقوق، کفاف معلمان را نمی‌دهد اما به قول معروف باز هم از هیچی بهتر است. کاری را که دولت‌ها و مجلس‌های گذشته شهامت انجام آن را نداشتند. کمیسیون ورود پیدا کرد و آن را به سرانجام رساند. رتبه‌بندی معلمان قطعا چالش‌ها و فشارهای روانی بسیاری را به کمیسیون تحمیل کرد اما بالاخره به نتیجه مطلوبی رسید. در این راستا امر قانون مرتبط با پزشکان و مردم را نیز در دست اقدام داریم که آن هم طرح سومندی است. همچنین پیش از این نیز بحث دانش‌بنیان‌ها مطرح بود که در کمیسیون آموزش تصویب شد.