اکثر موارد دیابت شیرین در یکی از دو گروه بزرگ، یعنی دیابت نوع 1 (type1 diabetes) و دیابت نوع 2 (type2 diabetes) قرار می گیرند. امروزه «دیابت نوع 1». جایگزین انواع قبلی، یعنی دیابت کودکان، دیابت جوانان و دیابت وابسته انسولین (insulin-dependent diabetes mellitus;IDDM) و واژه ی «دیابت نوع 2» جانشین انواع قبلی، یعنی دیابت بزرگسالان ، دیابت چاقی و دیابت غیر وابسته به انسولین (non-insulin-dependent diabetes mellitus;NIDDM) شده است.

علاوه بر دو نوع مزبور، منابع مختلف، چند نوع دیگر از دیابت شیرین را معرفی کرده اندکه عبارتنداز دیابت حاملگی ، دیابت نوع 1 مقاوم به انسولین (یا دیابت دوگانه)، دیابت نوع 2 با پیشرفت به نوع نیازمند تزریق انسولین، و دیابت خودایمن نهفته ی بزرگسالان (latent autoimmune diabetes of adults;LADA) که دیابت نوع 5/1 هم نامیده می شود.همچنین نوع دیگری از دیابت موسوم به دیابت جوانان با شروع در دوران بلوغ (maturity onset diabetes of the young;MODY) ذکر شده است که به گروهی از اختلالات تک ژنی (مونوژنیک) ایجاد شده در چندین ژن منفرد اطلاق می شود و دارای سابقه ی فامیلی قوی است و به صورت ابتلا به دیابت نوع 2 در قبل از 30 سالگی تظاهر می یابد.

دیابت نوع 1 با فقدان سلول های بتای تولید کننده ی انسولین که موجب کمبود انسولین می شود همراه است.این نوع دیابت را می توان به دو نوع «با وساطت سیستم ایمنی» یا «با علت ناشناخته» تقسیم کرد.اکثر موارد دیابت نوع 1، از نوع با وساطت سیستم ایمنی است یعنی در ان، کمبود سلول های بتا در اثر حمله ی خود ایمنی با وساطت سلول T (یکی از دو نوع لنفوسیت) ایجاد می شود. راه پیشگیری شناخته شده ای در بابر دیابت نوع 1 وجود ندارد. حدود 10% از انواع دیابت شیرین در آمریکای شمالی و اروپایی را نوع 1 تشکیل می دهد (البته این میزان در نقاط جغرافیایی مختلف، متفاوت است). در مناطق ممکن است آمار مبتلایان بیش از این حد باشد. اکثر افراد مبتلا به دیابت نوع 1 در شروع بیماری از نظر سایر موارد سالم هستند و وزن آنها نیز طبیعی است. معمولاً حساسیت و پاسخ دهی این بیماران به انسولین، به ویژه در مراحل اولیه، طبیعی است.

دیابت نوع 1 می تواند کودکان یا بزرگسالان را مبتلا کند ولی به طور سنتی آن را «دیابت جوانان» می نامند زیرا اکثر موارد دیابت در کودکان را تشکیل می دهد.