بیماریهای ناشی از آلودگی هوا
بیماریهای ناشی از آلودگی هوا
در سالهای پیشین از سوی اداره کل بهداشت محیط، و دانشکده ی علوم دانشگاه تهران از میزان انیدرید کربنیک (بی اکسید کربن- اکسیدکربن در هوای تهران، از پنجاه محل مختلف تهران، به تناوب و در ساعات مختلف نمونه برداری شد، که نتایج چندان امیدوارکننده ای نداشت.
از آنجا که یکی از منابع مهم آلودگی در شهرهای بزرگ نظیر تهران، ازدیار روزافزون اتومبیل ها و گسترش صنایع می باشد، به همین سبب نیز، مسئله آلودگی ها در چنین شهرهایی یک مسئله غامض و پدیده ی پیچیده ای شده است.
بدیهی است، از آن سالهای نمونه برداری بررسی آلودگی هوای تهران مدت زمانی گذشته، و هر سال نیز بر تعداد اتومبیلها و دستگاه های دورزای دیگر افزوده شده، و مراکز و واحدهای صنعتی جدید خرد و بزرگ احداث گردیده، و نتیجتاً میزان خطرات آلودگی هوا بیش از پیش افزایش یافته است.
گرچه اجرای طرح ترافیک، و تقلیل تردد ماشینها از فشار رشد و تراکم افقی و عمودی آلودگی کاسته است، معهذا این امر به تنهایی نمی تواند، در بهبود دائمی آلودگی محیط زیست و هوای تهران، عامل پایدار و تعیین کننده ای باشد.
نتایج مطالعات علمی محققان آلودگی هوا نشان می دهد، که بطور کلی آثار ناشی از آلودگی هوا را می توان به سه دسته تقسیم کرد.
- آثار بلافاصله که 24-48 ساعت پس از حمله آلودگی شدید تولید می شود.
- آثاری که پس از مدتی مثلاً چند هفته یا چند ماه پس از آلودگی پیدا می شود.
- آثار ناشی از آلودگی های خفیف که برای مدت طولانی و بطور مدام تأثیر می کند.الف- آثار موضعی که در محل برخورد و یا ورود مواد زیان زا در دستگاه تنفسی، گوارشی و تا اندازه ای هم در پوست جلب توجه می کند.در شق اول (الف) آثار موضعی در محل برخورد و ورود هوای آلوده، تغییرات سلولی ذیل پیدا می شود :
ب- آثاری که پس از جذب و انتشار مواد زیان زا در بدن به وجود می آید.
در پیرامون آلودگی شهرهای بزرگ نظیر تهران، تنها مورد سوم است، که جالب توجه و قابل بحث می باشد، و این آثار خود، به دو نوع متمایز تقسیم می شوند :
- وضع طبیعی و عمل بیوشیمی عادی سلولها تغییر یافته، مواد عادی یا غیر عادی آزاد می گردند، که وارد خون گشته، و به نقاط دیگر بدن انتقال می یابند.
- ساختمان سلولها تغییر می کند.
- موقتاً سلسله اعصاب تحریک گردیده، برنش از طریق رفلکس منقبض می گردد.
- اعصاب مرکزی هم تحریک می گردد.چون شرح علمی آثار جذب و انتشار مواد (موضوع شق دوم ب) با اصطلاحات علمی همراه، و دور از مبحث مورد نظر ما است، به همین جهت برای اجتناب از وارد شدن به مسایل پیچیده شدن به مسایل علمی به اشاره ای مختصر و اجمالی از این تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت انسان بسنده می کنیم :
در شق دوم (ب) یعنی جذب و انتشار مواد نیز سازمانهای بیولوژیک تغییر می کنند، و انسان هم سعی می نماید که با آنها سازش نماید. اگر آلودگی هوا از حدی که شخص بتواند، تحمل کند، تجاوز ننماید، تقریباً چندان ضرری متوجه انسان نمی کند، و فقط موقعی برای آدمی خطر جدی به وجود می آورد، که مکانیسم های دفاعی، و یا نیروهای سازشی زیادتر از حد معمول بسیج گردند، و راکسیونهای مرضی به وجود بیاورند.
- بیماری حاد غیراختصاصی قسمت فوقانی دستگاه تنفس
- برنشیت مزمن
- بیماری مزمن منقبض کننده ی برنش
- پنومونیها
- برونگوپنومونیها
- سل
- آمفیزم ریوی
- آسم برنشیک
- سرطان ریه