ریزش موها در اثر تابش اشعه ی ایکس و گاما

این اشعه، همانطوریکه در مبحث نور خورشید اشاره کردیم، در زمره فروزه های خورشیدی است، که نبوغ آدمی توانسته است، دستگاه هایی را در این رابطه بسازد، که با تولید مصنوعی این پرتو، از آن در علم طب هم استفاده نماید. در این رابطه اشعه ایکس بیشتر برای عکس برداری های داخلی مورد استفاده قرار می گیرد، تشعشعات ایکس در کنار کاربردهای پزشکی عوارض بعدی هم دارد.

این اشعه خواه به منظور معالجه یا تصادفی بر شخص تاییده شود ریزش زودرس مو را موجب می شود یعنی پانزده روز بعد از تشعشع، ریزش مو شروع و تا پانزده روز بعد ادامه می یابد، که رویش مجدد مو یا عدم رویش آن بستگی به مقدار اشعه دریافت شده، دارد.

در اینجا به خاطر می آوریم، که استفاده از اشعه ایکس در گذشته برای ایجاد ریزش و زدودن موی قسمت بیمارپوست در بیمار مبتلا به کچلی متداول بود، ولیکن در حال حاضر این روش معالجه کنار گذاشته شده، و مصرف قرصهای شیمیایی گرنیرئوفولوین خوراکی جای آن را در طب شیمیایی گرفته است.

از دیگر علل غیرطبیعی خارجی ریزش موها تابش پرتوگاما به پوست دارای مو، مانند پوست سر می باشد.

این اشعه دارای خواص درمانی در راستای مهارکردن رشد باقیمانده غدد غیرطبیعی و بیماری زای بدن یا تورمورهای خوشخیم و بدخیم مغزی بعد از انجام عمل جراحی و برداشته شدن این غده ها می باشد، بطوریکه وقتی عمل جراحی برای خارج کردن این ضایعات از قسمتهای مختلف بدن یا مغز و در برخی موارد تخلیه کیسه ی غدد اتمام یافت، برای پیشگیری از رشد مجدد باقیمانده ی غدد مزبور، اشعه گاما ، در جلسات متمادی بسته به تشخیص پزشک رادیوتراپ با طول موجی خاص به محل پرورش غدد برداشته شده، تابانده می شود، که این عمل به رادیوتراپی موسوم است.

پرتو گاما در کنار اثرات مفید درمانی خود، عوارض مضر را نیز به پوست و موهای محل مورد تابش خود، تحمیل می کند، که مهمترین آنها ریزش موی محل مزبور در طی چند جلسه رادیوتراپی می باشد، بدینصورت که، ریشه موها بهنگام قرارگرفتن در زیر پرتوگاما، از شرایط عادی خود خارج شده، به ضعف و سستی می گرایند، که با تکرار پرتو درمانی مزبور، این ضعف نیز روبه فزونی می نهد، تا جائیکه موهای فولیکولهای صدمه دیده، به سهولت می ریزند. این ریزش وقتی مسئله ساز است، که رادیوتراپی بر روی سر و برای مهار رشد مجدد تورمورهای مغزی، صورت می گیرد، که در اینحالت فرد مورد مداوا، با ریزش شدیدموهای سر خود را مواجه می گردد.

در شرایط عادی بطور کلی، امیدی برای رویش مجدد موهای از دست رفته وجود ندارد، در افراد دارای سنین بالا، قطع امید از بازگشت موها به حالت طبیعی حتمی تر می باشد.

توصیه ما اینست، که این افراد از قبل از شروع رادیوتراپی و اشعه گذاری تا آخرین مرحله آن برای جلوگیری از ریزش موها، و دستیابی به رشد مجدد آنها اقدام به گیاه درمانی زیر نظر متخصص حاذق بنمایند.