محمدرضا تاجیک؛ نماینده کارگران در شورای‌عالی کار در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به اینکه بدون عدد و رقم سبد معیشت مذاکرات مزدی وارد ریل قانونی نمی‌شود، گفت: جلسات کمیته دستمزد هرساله زودتر برگزار می‌شد و امسال نسبت به سال‌های قبل تأخیر زیادی داشته است. حدود تابستان بود که وزارت کار، نامۀ معرفی نمایندگان شرکای اجتماعی را برای برگزاری کمیته دستمزد ارسال کرد و ما نمایندگان خود را معرفی کردیم ولی از همان زمان خبری از جلسۀ پیرامون مزد نیست.

وی از اظهارنظرهای جسته‌گریخته بابت تورم‌زا بودن افزایش دستمزد کارگران شاغل و بازنشسته انتقاد کرد و افزود: محاسبۀ سبد معیشت، صددرصد یک ضرورت است، شرکای اجتماعی اصرار بر تعیین سبد معیشت دارند چرا که دستمزد باید بر اساس سبد معیشت تعیین شود، اما برداشت‌ها این است که شاید دولت و کارفرمایان بر دستمزد منطقه‌ای و صنایع توجه داشته باشند، قانون در ماده 41 و تبصره 2 به این نکته اشاره کرده است که دستمزد باید مطابق تورم و سبد معیشت تعیین شود، بنابراین تعیین مزد مطابق قانون، براساس نرخ سبد معیشت خانوار می‌باشد.

بیشتر بخوانید

کمیته مزد 1402 کارگران این هفته تشکیل می‌شود

تاجیک ابراز کرد: امسال با توجه به آزادسازی ارز و بالا رفتن نرخ ارز در بازار آزاد غیررسمی و همچنین گران شدن ارز نیمایی، تورمی افسارگسیخته به هزینۀ زندگی کارگران تحمیل شده است؛ توقع این بود که دولت به کمک آحاد جمعیت کشور که همان کارگران هستند، بیاید و با ارائۀ حداقل دو بستۀ پیشنهادی به حل نسبی بحران معیشت کمک کند.

 تاجیک با بیان اینکه "حداقل خواستۀ ما این است که دولت با توجه به افزایش قیمت‌ها، مسئله معیشت کارگران را در نظر بگیرد" گفت: امیدواریم هرچه سریع‌تر جلسات کارشناسی هزینه‌های زندگی برگزار شود، دستمزد سال آینده کارگران باید مطابق قانون باشد و انتظار این است که دولتمردان با این دیدگاه به جلسه بیایند.

نماینده کارگران در شورای‌عالی کار با تأکید بر اینکه این خوب نیست که مسئولان در رسانه‌ها اظهار نظر کنند و تورم را بر گردن دستمزد بیندازند، اضافه کرد: به‌اعتقاد کارشناسان اقتصادی اگر دولتمردان منابع و مصارف کشور را درست تنظیم و صورت‌بندی کنند و مصارف را در جاهایی که می‌توانند، کنترل کنند تورم کنترل می‌شود، تورم حاکم در جامعه ناشی از دستمزد کارگران نیست.

وی راجع به افزایش مزد 20درصدی در بودجه برای کارمندان گفت: عدد افزایش مزد در بودجه به‌نظر منطقی  نیست، دستمزد باید بر اساس دو آیتم تورم و هزینه سبد معیشت تعیین شود، با نگاهی جزئی به قیمت‌های سبد معیشت مشاهده می‌شود که هزینه سبد معیشت حداقل 3برابر سال گذشته است، بنابراین افزایش مزد 20درصدی غیرمنطقی است.

 تاجیک با تصریح به اینکه قطعاً تورم لمس‌شده توسط جامعۀ کارگری و خانوارهای کارگری بالاتر از تورم اعلامی مرکز آمار ایران است، گفت: در یک نگاه تاکتیکی، باید اقلام تأثیرگذار بر سبد معیشت خانوارهای کارگری و تورم این اقلام را محاسبه و بررسی کنیم؛ نه اینکه به تورم رسمی مرکز آمار تکیه کنیم؛ چراکه خیلی از اقلام در سبد تورمی مرکز آمار وجود دارد که اتفاقاً وزن بالایی هم دارد اما در سبد معیشت خانوارهای کارگری تأثیر و وزن چندانی ندارد؛ به همین دلیل است که محاسبات سبد معیشت خانوارها و تعیین تورم حادث بر سبد، اهمیت بسیار دارد.

این نماینده کارگران اظهار داشت: در مدت یکی دو ماه گذشته اقلام خوراکی و غیرخوراکی مورد نیاز خانوار کارگری بسیار گران شده است، انتظارمان این است که در جلسات کارشناسی مزد به این مسائل توجه شود.

 

طبق گفته وزیرکار این هفته شورای عالی کار تشکیل و تکلیف کمیته دستمزد مشخص می شود. هزینه سبد معیشت در کمیته مزد تعیین و ملاک برای بررسی مزدی خواهد بود.

معمولاً‌ پایان هر ماه جلسه شورای عالی کار تشکیل می شود. ۳۰آذر ماه نیز جلسه شورای عالی کار با حضور شرکای اجتماعی تشکیل شد.

هادی ابوی، نماینده کارگران در شورای‌عالی کار در همان زمان بیان کرد: مقرر شد در جلسه بعدی درباره کمیته دستمزد صحبت شود، اما طبق آیین‌نامه شورای‌عالی کار اگر سه عضو از شورا درخواست برگزاری جلسه را بدهند جلسه باید تشکیل شود.

با توجه به درخواست کارگران وزیر کار اعلام کرد که این مسئله اولین دستور کار جلسه بعدی شورای‌ عالی کار باشد و چگونگی تعیین مزد بررسی شود.

سیدصولت مرتضوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز هفته گذشته در حاشیه جلسه هیات دولت گفته است: اولین جلسه شورای عالی کار برای تعیین حقوق و دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۲ سه چهار روز دیگر برگزار می‌شود. در این جلسه کمیسیون تعیین حداقل حقوق مشخص خواهد شد.

وی بیان کرده است: این کمیسیون، تحقیقات و مطالعاتش را انجام می‌دهد و سپس موضوع در دستور کار شورای عالی کار قرار می‌گیرد. امیدواریم باحضور نماینده کارگران، نماینده کارفرمایان و نمایندگان دولت آن چیزی که حق و عدالت باشد، تصویب شود.

بررسی آمارهای مربوط به تورم و همچنین نسبت حداقل مزد مصوب سال‌های قبل با هزینه معیشت واقعی و سبد معیشت مصوب حاکی از این است که دستمزد سال آینده برای حفظ وضعیت موجود باید حداقل ۵۱درصد افزایش پیدا کند و کف دریافتی یک خانوار ۳.۳نفره کارگری با احتساب مزایا به حوالی ۹.۷میلیون تومان برسد.

کمتر از ۳ماه برای مذاکرات معمول مزدی و تعیین حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۲ وقت باقی است و وزیر کار نیز وعده داده که این کار تا قبل از پایان سال انجام شود. البته هنوز نظر شرکای اجتماعی در شورای‌عالی کار در این زمینه اعلام نشده اما براساس آمارهای موجود می‌توان میزان افزایش معقول حداقل دستمزد را تخمین زد.

 

در سال گذشته، سبد معیشت مصوب شورای‌عالی کار ۸میلیون و ۹۷۹هزار تومان تعیین شد که معادل ۶۵درصد هزینه واقعی معیشت یک خانوار کارگری ۳.۳نفره در بهمن‌۱۴۰۰ بود. در سال‌جاری نیز با فرض تغییرنکردن روند تورم و همچنین حفظ نسبت ۶۵درصدی، هزینه سبد معیشت مصوب باید حدود ۱۳.۵میلیون تومان باشد.

برآوردها حاکی از این است که با فرض تجربه تورم ۲درصدی در ماه‌های دی و بهمن امسال، سهم خوراک در سبد معیشت کارگران از ۳میلیون و ۵۵۵هزار تومان در بهمن سال قبل به ۵میلیون و ۳۶۳هزار تومان در بهمن امسال خواهد رسید.

در این شرایط با توجه به سهم ۲۵.۵۵درصدی خوراک در سبد هزینه کارگران، هزینه واقعی معیشت شرافتمندانه (نه حداقلی) یک خانوار ۳.۳نفره کارگری در بهمن‌ماه (زمان تعیین هزینه معیشت) از ۱۳.۹میلیون تومان در بهمن سال قبل به مرز ۲۱میلیون تومان در بهمن سال‌جاری افزایش خواهد یافت.

خبر مهم برای مردم

حقوق کارگران

به گزارش همشهری، ازآنجایی‌که فلسفه تعیین دستمزد سال‌های جدید برای خنثی‌سازی اثرات تورم و تحولات اقتصادی بر معیشت کارگران و جلوگیری از فقیرتر شدن آنهاست، در جریان مذاکرات مزد۱۴۰۲ فقط برای حفظ وضعیت موجود کارگران باید حداقل مزد و سایر سطوح مزدی کارگران حدود ۵۱درصد افزایش یابد که در این صورت، حداقل مزد به حوالی ۶.۳میلیون‌تومان و حداقل مزد و مزایای یک کارگر سرپرست خانوار ۳.۳نفره به ۹.۷میلیون‌تومان خواهد رسید.

در این میان اگر چانه‌زنی نمایندگان کارگری در شورای‌عالی کار برای بالا بردن ضریب افزایش حداقل مزد به‌جای افزایش مزایا موفق باشد، احتمال تغییر ضرایب افزایش حداقل مزد و دستمزد سایر سطوح وجود دارد؛ مانند امسال که حداقل مزد ۵۷.۴درصد افزایش و سایر سطوح مزدی ۳۸به‌اضافه رقم ثابت ۵۱۵هزار تومان افزایش یافت.

نفی تأثیر افزایش دستمزد بر تورم

حقوق کارگران

دولت‌ها همواره به بهانه تورم‌زا بودن افزایش دستمزد، در برابر جبران هزینه‌های معیشت از مسیر افزایش مزد مقاومت می‌کنند و البته ازآنجایی‌که دولت، کارفرمای بزرگ کشور محسوب می‌شود، از این کار نفع قابل‌توجهی نیز می‌برد.

تحقیقات کارشناسان حاکی از این است که با احتساب سهم بسیار ناچیز دستمزد در صنایع بزرگ و سهم بالای آن در بخش خدمات، سهم دستمزد در قیمت تمام‌شده کالا و خدمات در اقتصاد ایران بین ۸ تا ۱۳درصد است.

حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس بازار کار در گفت‌وگو با همشهری، با استناد به همین تحقیقات، میانگین سهم دستمزد در قیمت نهایی کالا و خدمات را حدود ۱۰درصد و تأثیر آن بر تورم فعلی را ۲.۵ تا ۳درصد ارزیابی می‌کند که ابداً نمی‌تواند بهانه‌های تورم‌زا بودن افزایش دستمزد را توجیه کند.

حاجی‌اسماعیلی با اشاره به اینکه سیاست‌های سرکوب مزد و حقوق در سال‌های تورمی اخیر، اوضاع کارمندان و حقوق‌بگیران دولت را نیز نامساعد کرده است، می‌گوید: امسال گرچه دولت پیشنهاد افزایش ۲۰درصدی حقوق را در لایحه۱۴۰۲ بودجه گنجانده، اما یقینا مجلس بنا به شرایط موجود این پیشنهاد را با نرخ‌های بسیار بالاتری تعدیل خواهد کرد و در شورای‌عالی کار نیز دولت باید آماده تصویب ارقام بالاتری به‌عنوان افزایش مزد باشد.

فعال کارگری با بیان اینکه سهم دستمزد در تورم فقط ۳ درصد است گفت: تصمیم گیری برای دستمزد کارگران صرفاٌ‌ برعهده شورای عالی کار است که به صورت سه جانبه دستمزد تعیین می شود.

ناصرچمنی؛ فعال کارگری درباره دستمزد کارگران گفت: هنوز جلسات کمیته مزد برگزار نشده است, ملاک برای تعیین و بررسی مزد سال آینده کارگران عدد و رقم سبد معیشت است.

وی با بیان اینکه سهم دستمزد در تورم حدود 3درصد است اظهار داشت: هر ساله نزدیک به تعیین دستمزد کارگران صحبت از این می شود که دستمزد تورم زا است. اما واقعیت این است که تورم شاخص های خاص خود را دارد.تأثیر تورم در دستمزد بسیار ناچیز است. مهمترین مسئله ای که در تورم اثر گذار است بحث نوسانات ارزی است.

فعال کارگری با تأکید بر اینکه برای دستمزد باید به قانون پایبند باشیم بیان کرد: ماده 41 قانون کار تکلیف دستمزد را به درستی مشخص کرده است. عدم اجرای دقیق به تبصره 2ماده 41 قانون کار باعث ایجاد فاصله بین دستمزد و خط فقر شده است.

چمنی بیان کرد:در کشورهای دیگر برای رشد کشور مزد کارگران را افزایش می دهند که قدرت خرید مردم بیشتر شود.زمانی که قدرت خرید مردم بیشتر شود, به واسطه خرید بیشتر تولید رونق می گیرد. تصمیم گیری برای دستمزد کارگران صرفاٌ‌ برعهده شورای عالی کار است که به صورت سه جانبه دستمزد تعیین می شود.

وی با بیان اینکه برای مقابله با تورم باید از افزایش نرخ ارز و دلار جلوگیری کرد و بیش از هر چیز وضعیت بازار ارز را مدیریت کرد گفت:اظهار نظرها یا تصمیمات خارج از شورای عالی کار کوچکترین تاثیری در تعیین دستمزد کارگران ندارد و دستمزد کارگران با مداخله خارجی از شورای عالی کار تعیین نمی شود.دستمزد کارگران را قانون تعیین می کند.

حقوق کارگران با افزایش قطره‌چکانی کفاف هزینه‌های جاری زندگی را نمی‌دهد. این در حالی است که تورم هر روز در کشور با افزایش چشمگیری همراه می‌شود.

جزئیات حقوق کارگران و میزان مخارج آنها مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

نماینده کارگران در شورای‌عالی کار با اشاره به اینکه تبصره ۲ ماده ۴۱ قانون کار باید در تعیین دستمزد اجرا شود، گفت: اگر دستمزد جوابگوی هزینه‌های زندگی باشد به‌دنبال افزایش مزد نیستیم.